سیستم‌های دوربین مداربسته توانسته‌اند در هر محیطی امنیت بسیار بالایی را فراهم آورند. با وجود این دوربین‌ها احتمال بروز حوادث و رویدادهای ناهنجار بسیار کاهش پیدا کرده است.
برخی مواقع در اثر رویدادها و حوادث مختلف ممکن است که دوربین‌های مداربسته تصاویر خود را از دست دهند. زمانی که این تصاویر حاوی شواهدی از یک رویداد مهم باشند، می‌توانند ارزش زیادی با خود به همراه داشته باشند.
به همین خاطر بازیابی تصاویر از دست رفته و یا تصاویر آسیب دیده از این دوربین‌های مدار بسته به یک موضوع بسیار مهم و تخصصی تبدیل می‌شود. بهتر است که با روش‌های مختلف ریکاوری این دوربین‌ها آشنا شوید و تکنیک‌های مورد استفاده برای آن را بدانید.
اهمیت ریکاوری تصاویر دوربین های مدار بسته در تحقیقات و امنیت
تصاویری که توسط دوربین‌های مداربسته ضبط می‌شود، می‌تواند یک شاهد بصری ارزشمندی باشد که در تحقیقات گسترده اهمیت داشته و باعث امنیت بیشتر محیط شود. این تصاویر از صحنه‌های جرم و حوادث ترافیکی گرفته تا فرآیند نظارتی در محیط‌های کاری و شامل تشخیص رفتارهای مشکوک می‌شود.
تصاویر دوربین‌های مداربسته می‌تواند برای محققان، صاحبان کسب و کار و نیروهای امنیتی حاوی اطلاعات حیاتی و مهمی باشد. بنا به دلایل مختلف این تصاویر ممکن است از دست برود، در این صورت ریکاوری تصاویر دوربین‌های مدار بسته اهمیت خیلی زیادی خواهد داشت.
ارائه شواهد کلیدی در تحقیقات جنایی و حقوقی
بازیابی تصاویر از دست رفته دوربین‌های مداربسته می‌تواند به عنوان شواهد کلیدی در تحقیقات مختلف جنایی و حقوقی مورد استفاده قرار بگیرد. در زمینه‌های زیر، استفاده از این تصاویر اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.
شناسایی مجرمان و قربانیان
تصاویری که توسط دوربین‌های مداربسته ضبط می‌شوند، در واقع می‌توانند چهره افرادی که در یک جرم شریک هستند را با مشخصات لباس، وسایل نقلیه و جزئیات مهم دیگر ثبت کنند.
این کار به ماموران کمک می‌کند تا راحت‌تر مجرمان را شناسایی کرده و دستگیر نمایند. همچنین ممکن است این تصاویر از قربانیان و نحوه وقوع حادثه اطلاعات بسیار مهمی ارائه دهند.
بازسازی صحنه جرم
تصاویری که ثبت شده می‌تواند توالی از رویدادها را نشان دهد و محققان به وسیله آن از نحوه وقوع جرم یا حادثه درک دقیق‌تری پیدا کنند. این موضوع در بازسازی صحنه جرم و تعیین مسئولیت ها اهمیت خیلی زیادی پیدا می‌کند.
اثبات یا رد ادعاها
در دعواهای حقوقی و وجود اختلافات می‌توان از تصاویر دوربین‌های مداربسته به عنوان مدارکی برای اثبات و یا رد ادعای طرفین مورد دعوا استفاده نمود. متداول‌ترین آن اختلافاتی است که در تصادفات رانندگی و یا در سرقت رخ می‌دهد.
تایید اظهارات شهود
تصاویری که ضبط شده، می‌تواند اظهارات شاهد را تایید و یا رد کند. در واقع می‌توان با کمک این تصاویر، تصویر واقعه را بازسازی کرد.
کمک به تحقیقات حوادث و سوانح
در حوادثی مثل انفجار، آتش سوزی و یا حوادث صنعتی با استفاده از تصاویر می‌توان در مورد علت وقوع حوادث سرنخ‌های مهمی پیدا کرد. در واقع با استفاده از تصاویر قبل و بعد حادثه، می‌توان به طور دقیق‌تر میزان خسارت وارد شده را برآورد نمود.
از طرفی با بررسی کردن تصاویر حوادث گذشته می‌توان راحت‌تر نقاط ضعف ایمنی را شناسایی کرد و برای جلوگیری از وقوع حوادث مشابه در آینده یک سری اقدامات پیشگیرانه انجام داد.
افزایش امنیت و نظارت
تصاویر زنده و آرشیو شده می‌تواند رفتارهای مشکوک و تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و باعث مداخله زود هنگام شود. در محیط‌های کاری برای نظارت بر عملکرد کارکنان و مطمئن شدن از رعایت قوانین و مقررات و جلوگیری از بروز تخلفات احتمالی می‌توان از این تصاویر استفاده کرد.
دوربین‌های مداربسته می‌توانند در برابر سرقت و خرابکاری به عنوان یک عامل بازدارنده عمل کنند. در هنگام وقوع جرم می‌توان از این دوربین‌ها برای شناسایی و پیگیری متخلفان استفاده کرد.
روش های نرم افزاری ریکاوری
زمانی که تصاویر ضبط شده به وسیله دوربین‌های مداربسته بنا به دلایل مختلفی چون فرمت شدن حافظه، حذف تصادفی و یا مشکلات نرم‌افزاری از دست برود، می‌توان از روش‌های نرم‌افزاری به عنوان کارآمدترین راه برای بازیابی این اطلاعات استفاده نمود.
با استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی می‌توان فایل‌های حذف شده و یا آسیب دیده را جستجو کرده و بازسازی نمود. در این بخش می‌خواهیم انواع روش‌های نرم‌افزاری ریکاوری تصاویر از دست رفته همراه با نحوه عملکرد آنها را مورد بررسی قرار دهیم.
استفاده از نرم افزارهای تخصصی ریکاوری اطلاعات
دسته‌ای از نرم‌افزارها به طور تخصصی برای بازیابی کردن فایل‌های مختلف چون فایل‌های ویدیویی طراحی می‌شوند. این نرم‌افزارها دارای یک سری الگوریتم‌های پیشرفته‌ای هستند که برای جستجو و بازسازی داده‌ها از آنها استفاده می‌کنند.
نحوه عملکرد
این نرم‌افزارها می‌توانند به طور دقیق حافظه ذخیره سازی را اسکن کرده و به دنبال بقایای فایل‌های حذف شده باشند. زمانی که فایل به طور کامل حذف شده باشد و فضای آن قابل استفاده مجدد باشد، آن را علامت گذاری می‌کنند.
این نرم‌افزار می‌تواند قطعات مختلف فایل را شناسایی کرده و سعی در بازسازی آنها داشته باشد. برخی از این نرم‌افزارها قادر هستند ساختار خاص فایل‌های ویدیویی را شناسایی کنند که این موضوع خود شانس موفقیت در ریکاوری را می‌تواند بیشتر کند.
معرفی نرم افزارهای رایج و کاربردی
بهتر است با چند مدل رایج از نرم افزارهای ریکاوری آشنا شوید.
EaseUS Data Recovery Wizard
این نرم‌افزار یک نرم‌افزار کاربر پسند است که قابلیت‌های بالایی دارد و می‌تواند انواع فایل‌های مختلف چون فایل‌های ویدیویی را ریکاوری کند.
Recuva
این نرم‌افزار رایگان و در عین حال قدرتمند است و رابط کاربری ساده‌ای دارد. نسخه حرفه‌ای از این نرم‌افزار می‌تواند برای کاربران امکانات پیشرفته‌تری ارائه نماید.
Disk Drill
این نرم‌افزار قابلیت ریکاوری جامع همراه با امکان پیش نمایش فایل‌های یافت شده قبل از بازیابی را فراهم می‌کند.
R-Studio
شما با کمک این نرم‌افزار حرفه‌ای می‌توانید در شرایط پیچیده‌تر برای ریکاوری امکانات پیشرفته‌تری داشته باشید.
Stellar Data Recovery
این نرم‌افزار رابط کاربری بصری خیلی خوبی داشته و امکان ریکاوری انواع حافظه‌ها را دارد.
مراحل گام به گام ریکاوری با نرم افزار (به طور کلی)
ابتدا شما باید نرم‌افزار ریکاوری که مد نظر دارید را از وب سایت رسمی آن دانلود کرده و سپس آن را بر روی کامپیوتر خودتان نصب کنید. در مرحله بعد هارد دیسک یا کارت حافظه دوربین را به کامپیوتر خود وصل نمایید.
در صورت نیاز ممکن است که به یک رابط خاص و یا آداپتور هم نیاز داشته باشید. در نرم‌افزار درایو و یا پارتیشنی که تصاویر از آن حذف شده‌اند را انتخاب کنید. سپس گزینه اسکن را انتخاب نمایید. بدین وسیله نرم‌افزار شروع به جستجو در حافظه می‌کند.
برخی نرم‌افزارها ممکن است اسکن سریع و عمیقی ارائه دهند. اسکن آن بازه زمانی بیشتری طول می‌کشد، اما احتمال دارد که فایل‌های بیشتری هم پیدا کند. بعد از آنکه اسکن تمام شد، نرم‌افزار فایل‌های قابل بازیابی نیست را به شما نمایش می‌دهد.
در صورت امکان شما از فایل‌های ویدیویی هم پیش نمایشی مشاهده می‌کنید تا از صحت آنها مطمئن شوید. برای بازیابی می‌توانید فایل‌های ویدیویی خودتان را انتخاب کنید.
حال در درایو اصلی برای ذخیره کردن فایل‌های بازیابی شده یک محل امن و متفاوت انتخاب کنید تا از بازنویسی داده‌ها جلوگیری شود. اکنون گزینه ریکاوری را انتخاب نمایید تا نرم‌افزار بتواند فایل‌هایی که انتخاب کرده‌اید را در محل مورد نظر ذخیره کند.
ریکاوری از طریق سیستم عامل و ابزارهای داخلی (محدود)
در برخی موارد بسیار ساده ممکن است شما بتوانید به وسیله امکانات داخلی، تصاویر حذف شده را از سیستم عامل بازیابی کنید. این روش برای فایل‌هایی که به تازگی حذف شده‌اند و هنوز بازنویسی نشده‌اند، کارآمدتر است.
بررسی سطل بازیافت (در صورت وجود)
اگر توانستید به وسیله رابط کاربری سیستم عامل تصاویر را حذف کنید، ممکن است که به طور موقت این تصاویر به سطل بازیافت منتقل شده باشند و شما قبل از هر کار دیگری باید سطل بازیافت را بررسی کنید و اگر فایل مد نظر شما در آنجا وجود داشت، آن را بازیابی کنید.
استفاده از ابزارهای خط فرمان (در صورت آشنایی)
در سیستم عامل‌های پیشرفته‌تری مثل الینوکس ابزارهای خط فرمانی وجود دارند که می‌توانید از آنها برای جستجو و همچنین بازیابی فایل‌های حذف شده استفاده کنید. استفاده کردن از این ابزارها به دانش فنی بالایی نیاز دارد که معمولاً کاربران عادی قادر به انجام آن نیستند.
محدودیت های روش های نرم افزاری
استفاده از روش های نرم افزاری ریکااری دوربین های مدار بسته یک سری محدودیت هایی هم دارد که باید در نظر بگیرید.
بازنویسی داده ها
اگر بعد از آنکه تصاویر حذف شدند، بر روی حافظه ذخیره سازی داده‌های جدیدی نوشته شده باشد، احتمال ریکاوری فایل‌های قبلی تا حد زیادی کمتر شده و یا ریکاوری غیر ممکن می‌شود.
آسیب های فیزیکی
روش‌های نرم‌افزاری برای ریکاوری از حافظه‌هایی که آسیب‌های فیزیکی دارند، کارآمد نیستند. در این موارد لازم است که به سراغ روش‌های سخت‌افزاری تخصصی بروید.
پیچیدگی حذف
در برخی موارد ممکن است فایل‌ها به صورت امن و یا با استفاده از روش‌های خاصی حذف شوند. در این صورت با استفاده از نرم‌افزارهای معمولی بازیابی آنها امکان‌پذیر نیست.
روش های سخت افزاری ریکاوری
زمانی که حافظه ذخیره سازی دوربین‌های مداربسته آسیب فیزیکی دیده باشند، معمولاً با روش‌های نرم‌افزاری نمی‌توان آنها را بازیابی کرد. در این شرایط برای بازیابی کردن تصاویری که از دست رفته‌اند، نیاز است که از روش‌های ریکاوری سخت‌افزاری استفاده کنید و حتماً در این زمان باید به متخصصان این حوزه مراجعه شود.
روش‌هایی که در اینجا به کار گرفته می‌شود، شامل بررسی، تعمیر و سپس بازیابی مستقیم داده‌ها از اجزای فیزیکی حافظه است. به همین خاطر در این بخش می‌خواهیم برای ریکاوری تصاویر دوربین‌های مداربسته انواع روش‌های سخت‌افزاری را به شما توضیح دهیم.
بررسی و تعمیرات اولیه سخت افزاری
قبل از آنکه اقدام به ریکاوری داده‌ها کنید، باید وضعیت فیزیکی دستگاه ضبط و حافظه ذخیره سازی را به طور دقیق بررسی کنید. برای این بررسی لازم است که یک سری اقداماتی را انجام دهید.
بررسی اتصالات و کابل ها
شما باید از اتصال صحیح برق و داده‌ها به دستگاه و حافظه ذخیره سازی مطمئن شوید. در برخی موارد وجود مشکلات می‌تواند ناشی از یک اتصال بد و یا یک کابل آسیب دیده هم باشد.
تست و تعویض منبع تغذیه
منبع تغذیه ناپایدار و یا خراب می‌تواند باعث شود که دستگاه عملکرد نادرستی داشته باشد و به تصاویر دسترسی نداشت. باید این منبع را تست کنید و در صورت نیاز ممکن است اقدام به تعویض منبع تغذیه هم نمایید.
بررسی وضعیت فیزیکی دستگاه ضبط (DVR/NVR)
بررسی کنید که هیچ آسیب فیزیکی مثل ضربه، سوختگی و یا شکستگی در ظاهر دستگاه وجود نداشته باشد.
بررسی وضعیت فیزیکی حافظه ذخیره سازی (هارد دیسک، کارت حافظه)
صداهای غیر عادی از هارد دیسک، علائم شکستگی و یا خمیدگی در کارت حافظه و نشانه‌های دیگر از آسیب‌های فیزیکی، نباید وجود داشته باشند.
ریکاوری مستقیم از حافظه ذخیره سازی (هارد دیسک، کارت حافظه)
در صورتی که حافظه دچار آسیب فیزیکی باشد، متخصصان ریکاوری ممکن است که نیاز داشته باشند به اجزای داخلی حافظه دسترسی مستقیمی پیدا کنند. ریکاوری معمولاً در اتاق‌های تمیز انجام می‌گیرد تا آلودگی و آسیبی به اجزای حساس کارت حافظه وارد نشود.
اتصال حافظه به تجهیزات تخصصی
متخصصان برای اتصال و خواندن داده‌ها در حافظه‌های آسیب دیده، از تجهیزات سخت‌افزاری پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند. این تجهیزات قادر هستند برخی از مشکلات سخت‌افزاری را دور زده و بدین طریق به داده‌های خام دسترسی پیدا کنند.
تعویض قطعات معیوب
در مواردی که قطعاتی مثل هد خواندن یا نوشتن هارد دیسک و یا کنترل آن دچار آسیب باشد، متخصصان نیاز به تعویض این قطعات با قطعات سالم و یا مشابه خواهند داشت. در این صورت می‌توانند به داده‌ها دسترسی پیدا کنند. انجام این کار به تخصص بالا و تجهیزات دقیقی نیاز دارد.
تصویربرداری (Imaging) از حافظه
قبل از اینکه هرگونه تلاشی برای بازیابی فایل‌ها کنید، باید یک تصویر کامل از حافظه آسیب دیده تهیه شود.
این کار برای جلوگیری از دست رفتن دائمی داده‌ها بوده و در صورت بروز مشکل در حین فرآیند ریکاوری این کار را انجام می‌دهند. در این صورت بر روی این تصاویر ریکاوری انجام می‌گیرد نه در حافظه اصلی.
استفاده از دستگاه های ریکاوری سخت افزاری تخصصی
دستگاه های تخصصی برای ریکاوری کارت حافظه و کارت دیسک وجود دارند. این دستگاه‌ها برای تشخیص و رفع مشکلات سخت افزاری و همچنین بازیابی داده‌ها، قابلیت‌های پیشرفته‌ای ارائه می‌دهند. معمولاً این دستگاه‌ها به وسیله شرکت‌های تخصصی ریکاوری اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ریکاوری اطلاعات از چیپ های حافظه (NAND Flash Recovery)
در صورتی که آسیب به کنترل کارت حافظه و یا SSD وارد شود، امکان دسترسی به داده به وسیله رابط استاندارد وجود ندارد. متخصصان در این مواقع سعی می‌کنند به طور مستقیم به چیپ‌های حافظه دسترسی پیدا کنند.
آنها با استفاده از تجهیزات خاص، داده‌ها را از این چیب‌ها استخراج می‌کنند که این کار ممکن است پیچیده و زمانبر باشد.